Onlangs legde Spijkers met koppen-columnist Wim Daniëls uit hoe hij aan zijn ideeën voor zijn radiocolumns komt. Die ideeën moeten altijd een link hebben met de actualiteit.
‘Als dan het CDA-verkiezingsprogramma actueel is, dan ga ik op zoek naar de letter w’, zegt hij in Pauw en Witteman. De uitgangspunten van het CDA interesseren hem dan dan minder dan die ene letter.
Op de vraag waarom juist de ‘w’, geeft Daniels geen antwoord. Wel onthult hij zijn methode. Het woord ‘werk’ bleek maar liefst 237 in de tekst voor te komen. En het woord ‘werkvloer’ slechts één keer.
Nu was Jack de Vries juist ontslagen omdat hij iets had gekregen met een adjudante. En wat staat er in het programma? Dat als je iets voor een ander wil betekenen, dan moet je daarvoor ruimte krijgen op de werkvloer!
Gelach.
Mooi voorbeeld van hoe de schrijver met één, absoluut willekeurige regel (onderzoek de letter ‘w’) tot de ontwikkeling van een aantal originele associaties komt. (Zie ook dit filmpje , tussen minuut 1.40 en 2.50)
Die verzameling associaties is natuurlijk nog geen tekst. Het is het begin van een idee dat nog veel bewerking nodig heeft. Maar het eerste, avontuurlijke begin is er. Hierbij nog een paar tips:
Tip 1: Neem de tijd
Het is handig om met jezelf een tijd af te spreken waarin je mag brainstormen over nieuwe ideeën, zonder dat er direct resultaten moeten komen. Hoe meer tijd je reserveert, hoe groter de kansen op onvermoede vondsten.
Tip 2: Stel je oordeel uit
Het is verstandig om zoveel mogelijk ideeën te verzamelen, zonder ze direct te schiften in ”bruikbaar” en ”onbruikbaar”. In de eerste plaats moet je zo véél mogelijk ideeën ontwikkelen. Het oordelen komt later wel.
Tip 3: Probeer verschillende manieren
Ideeën ontwikkel je bijvoorbeeld door jezelf ‘leeg’ te schrijven. Maar er zijn nog meer manieren. Zoals:
– Leg jezelf een regel op, zoals Daniëls dat hierboven doet door zich te concentreren op de letter ‘w’.
– Leg jezelf een perspectief op. Hoe zou een tachtigjarige over jouw onderwerp praten? En hoe zou Maxima dat doen? Of je favoriete musicus? Schrijf!
– Wees eens negatief: waar wil je het allemaal niet over hebben?
Tip 4: Hak knopen door
Brainstormen kan een vorm van uitstelgedrag zijn. Spreek met jezelf af wanneer je knopen doorhakt. Maak een scherpe selectie van je materiaal: daar ga je mee verder!
Tip 5: Bewaar je materiaal
Al je materiaal kan ooit nog van pas komen! Daarom is bewaren zinvol.