Eten – in theorie

Op Decartes’ adagium ‘ik denk dus ik ben’ varieert hoogleraar filosofie Annemarie Mol met: ‘Ik eet dus ik ben’. Wat betekent dat eigenlijk? Wie in een Chileense appel hapt, stopt een stukje Zuid-Amerika in haar mond. Dat stukje raakt vermalen in een lichaam. Is Zuid-Amerika nu onderdeel van mij? Die vraag trekt allerlei laadjes in het denken open.

Waarom is eten in het westen slechts bijzaak? over Eating in Theory van Annemarie Mol in Trouw, 10 juni 2022.

Identitti van Mithu Sanyal

Te laat, een kwartier na het bekende academisch kwartiertje, komt Saraswati binnen voor haar eerste college. Ze gooit haar leren tas op tafel en commandeert: ‘Iedereen die wit is: wegwezen.’
De cursus is bestemd voor PoC, people of colour. Witte studenten zijn pas volgend semester weer welkom.

Lees mijn recensie van Identitti van Mithu Sanyal in Trouw (24 juni 2022) of in pdf, deel 1 en deel 2.

Goede seks: Ja! Ja! Ja!

Aan het einde van The voice kids betreden alle coaches en hun pupillen het podium. Ilse de Lange heeft haar hand op de schouder van een puberjongen die boven haar uitsteekt. Naast hen staat Marco Borsato met vóór zich zijn pupil. Hij wrijft het blonde meisje stevig over haar armen en fluistert iets in haar oor. Ze lacht, hij slaat zijn arm om haar borstkas waar die op tepelhoogte blijft liggen. Haar lach vergrijnst.

Ze duwt de hand van zich af, maar hij keert steeds terug naar dezelfde plek. Borsato straalt van genoegen. Het meisje kan geen kant op. Zelden zie je twee tegenstrijdige perspectieven zo helder gevangen in één shot.
Borsato is zich van geen kwaad bewust, denk ik. Zijn behoefte aan verbinding staat haaks op haar ongemak. Zeker weten doe ik dit overigens niet. Hoe weet je wat er in een ander omgaat?

Lees mijn essay ‘Goede seks kan niet zonder volmondig ja’ in Trouw (28 mei 2022) of in pdf, deel 1 en deel 2.

Ik ben een deurkruk

Toen de minimalistische schilder Agnes Martin (1912-2004) een vraag kreeg over de reputatie van vrouwelijke kunstenaars als zijzelf, riposteerde ze: ‘Ik ben geen vrouw, ik ben een deurkruk’. Martin schilderde doeken met rasters en streepjes. Ze weigerde zichzelf te zien als vrouw of als lesbienne.
In haar nieuwste boek Ieder een lichaam legt Olivia Laing een associatief maar overtuigend verband tussen Martins geschilderde hokjes en haar pogingen om aan elke categorisering te ontsnappen.

Recensie in Trouw van Ieder een lichaam. Over verzet, verlangen en vrijheid van Olivia Laing (25 september 2021), hier in pdf)

Geen mens kan leven tussen oorzaken

Met verkleumde handen aten we onze boterhammen op een bankje, en keken langs de wuivende grassen van de Piet Oudolftuin naar het platte, perfect gecomponeerde gebouw van Museum Voorlinden. Het was na de eerste intelligente lockdown, en voor de tweede. De musea waren opnieuw geopend, cafés en restaurants nog steeds dicht.
We hadden de hele riedel van mondkapje-op, desinfectie van de handen, afstand houden, kaartjes in een time-slot reserveren doorstaan. Ach, al we onze blote lijven met goudverf hadden moeten beschilderen, dan hadden we het ook gedaan, als we maar weer zouden mogen kijken naar kleuren en vormen, betoverende, grappige en soms ook dodelijk saaie kunst.

Geen mens kan leven tussen oorzaken is een essay over concepten van Hannah Arendt die kunnen helpen bij het denken over de corona-crisis. Trouw, 5 juni 2021, ook in pdf.

Beter worden van Corona

Beter worden van Corona is de titel van het advies dat adviseur ruimtelijke kwaliteit Noël van Dooren schreef voor de provincie Zuid-Holland.

De pandemie heeft laten zien dat gezondheid ook samenhangt met economie, met klimaat en met landschap. Wat kan een orgaan als de provincie daarmee doen? Die vraag leidde tot ontwerpstudies van stedenbouwkundig bureaus Urhahn en Flux, een advies en twee essays, één van regionaal ontwerper Jeroen van Schaik en één van mijn hand.

Meervoudig ouderschap

Moet dat nu, een kind met drie of zelfs vier ouders? Wat te denken van draagmoederschap? Hebben geadopteerden recht op informatie over hun biologische geschiedenis? Over dit soort vragen heeft de Staatscommissie Herijking Ouderschap een lijvig rapport geschreven.

Op verzoek van het Podium voor Bio-ethiek verdiepte ik me in de gedachtegangen van deze commissie. Ik raakte erdoor ontroerd.

Het resultaat: een veel te kort essay over een bijzonder interessant en actueel onderwerp, gebaseerd op mijn dissertatie over familiegeschiedenis. Zie hier het essay in Podium (jaargang 27, nr 2, 2020).