Helder schrijven begint bij helder denken
Wie gezond is, gedraagt zich als suiker in de thee. Je bent afgestemd op de omgeving en lost er als het ware in op. Maar wat als dat niet meer lukt?
Over deze vraag schreef ik een essay dat op 16 november 2024 verscheen in Trouw.
Lees het essay online. Als je op een betaalmuur stuit, lees dan hier deel 1 en deek 2 in pdf.
Cyberexpert en voormalig politicus Marietje Schaake biedt een brede blik op de macht die big tech bedrijven hebben. Democratieën moeten terugvechten, betoogt ze. Een recensie in Trouw, (7 september 2020), hier deel 1, deel 2 uit de papieren krant. Daarin had de eindredactie de titel van Schaake’s boek veranderd mijn stuk. Verkeerd dus. Online staat het nu goed, hier hun correctie.
Voor Trouw (26 augustus 2024) schreef ik een uitgebreide recensie over een nieuwe biografie van Hannah Arendt en een boek dat haar werk en leven in verband brengt met de actualiteit. En ik herlas Eichmann in Jeruzalem. Hier vind je een pdf.
In Radeloze helden introduceert Maaike Meijer (1949) zichzelf als ‘vrouw, lesbo, wetenschapper, maar ook als broer, vriend en een beetje mede-man’. Van jongs af aan wilde ze op haar vader lijken die hoofd was van een basisschool. Dat is in vele opzichten gelukt: ’Ik ben onderwijzer en schoolleider geworden, aan de universiteit dan, en mijn toespraken zijn net zo mooi geworden als die van hem.’
Lees mijn recensie van Radeloze helden in Trouw (17 juni 2023) of in pdf 1 en pdf 2.
Voor dagblad Trouw schreef ik met veel plezier in de eerste helft van 2023 zes essays plus, vooruit, nog één extra, rondom het werk van Montaigne.
1. Beweeg mee, van inzicht naar uitzicht, Trouw, 23 februari 2023, pdf
2. Maken is leven, ook als er niemand kijkt, Trouw, 28 maart 2023, pdf,
3. Internet werpt ons terug in de middeleeuwen, Trouw, 25 april 2023, pdf
4. Waarom onzinnige rituelen er toch toe doen, Trouw, 25 mei 2023, pdf
5. Montaigne wilde leren sterven. Waarom zou je? Trouw, 20 juni 2023, pdf
6. Waarom je een ‘achterkamer’ voor jezelf nodig hebt, Trouw, 18 juli 2023, pdf
7. Over reizen, Trouw, 15 augustus 2023, pdf
Deze nieuwe geschiedenis van zwangerschap bevat zoveel gruwelijke verhalen dat ik af en toe heb gekreund van ongeloof en ontzetting.
Lees mijn recensie van Ei, foetus, baby van emeritus hoogleraar Trudy Dehue in Trouw (22 april 2023) of in pdf 1 en pdf 2.
in haar onlangs vertaalde essaybundel De tedere verteller pleit Tokarczuk voor nieuwe begrippen en verhaalvormen, overigens zonder de oude te vergeten. Met de huidige alleen kunnen we de toekomst niet aan. Ze voorspelt: ‘Het zal ons immers ontbreken aan woorden, termen, uitdrukkingen, frasen en, wie weet, hele stijlen en genres om te beschrijven wat er op ons af zal komen.’
In Trouw (23 maart 2023) een recensie van De tedere verteller van Olga Tokarczuk. Hier een pdf.
Er waren eens twee kikkers die beide in een pan met room waren beland. ‘Na hun overlevingskansen aandachtig te hebben geanalyseerd waren ze het erover eens dat die gering of afwezig waren. De pessimist concludeerde dus dat het geen zin had om moeite te doen en verdronk waardig. De optimist vocht tegen beter weten in voor zijn leven – hij bewoog heen en weer, spartelde, zwom hen en terug in de room zolang hij daarvoor de kracht had. Op een gegeven moment bleek dat hij met zijn wanhopige bewegingen de room tot boter had geklopt – hij klauterde de pan uit en was dus gered.’
Zo beschrijft Olga Tokarczuk in De tedere verteller de ontstaansgeschiedenis van haar roman Jaag je ploeg over de botten van de doden.
‘[D]oor chaotisch te schrijven, eerst hier en dan weer daar, door van een beeld naar een dialoog, van een beschrijving naar een notitie te springen, door verhaallijnen te creëren en personages op te bouwen, heb ik de chaos tot een roman geklopt.Daarvoor is onuitputtelijk optimisme nodig en dat is veel belangrijker dan vaak overschat talent of ijver.’
De redactie van NRC Handelsblad kortte mijn spontaan geschreven opinieartikel in tot een ingezonden brief met als kop Moderne genealogie is niet zo onschuldig als het lijkt en publiceerde die op 3 juni 2021.
Op deze plek staan mijn filosofierecensies voor dagblad Trouw.
Huisje, boompje, eitje van Michiel de Proost (Trouw, 4 oktober 2023), pdf.
Moraal van Hanno Sauer (Trouw, 30 augustus 2023), pdf.
Een kleine filosofie van de humor van Yves Bossaert (Trouw, 26 juli 2023), pdf.
Tussen verleden en toekomst van Hannah Arendt (Trouw, 21 juni 2023), pdf.
Ik ben zee en hemel. Filosofie van de zwangerschap van Jonna Bornemark (recensie, 10 mei 2023), pdf.
Op verzoek van auteurs Vera de Lange en Linda Sprado schreef ik een hoofdstuk in het boek Schaduwfamilie (Scriptum, 2022) dat onlangs in museum IJsselstein werd gepresenteerd. Tot en met 3 juli 2022 kun je daar ook de tentoonstelling Verwantschap. Bij wie hoor jij? bezichtigen.
Het Nederlands Dagblad vroeg me een opinieartikel over donorkinderen te schrijven. Dat deed ik!
De verhalen van George Saunders zijn koud en warm tegelijk. Ze tonen mededogen en kritiek op de huidige Amerikaanse samenleving en slagen daarin nog beter dan in zijn vorige verhalenbundel Tenth of September.
Lees mijn recensie van Bevrijdingsdag van George Saunders in Trouw (7 januari 2023) of in pdf.
