Helder schrijven begint bij helder denken
Wie gezond is, gedraagt zich als suiker in de thee. Je bent afgestemd op de omgeving en lost er als het ware in op. Maar wat als dat niet meer lukt?
Over deze vraag schreef ik een essay dat op 16 november 2024 verscheen in Trouw.
Lees het essay online. Als je op een betaalmuur stuit, lees dan hier deel 1 en deek 2 in pdf.
Cyberexpert en voormalig politicus Marietje Schaake biedt een brede blik op de macht die big tech bedrijven hebben. Democratieën moeten terugvechten, betoogt ze. Een recensie in Trouw, (7 september 2020), hier deel 1, deel 2 uit de papieren krant. Daarin had de eindredactie de titel van Schaake’s boek veranderd mijn stuk. Verkeerd dus. Online staat het nu goed, hier hun correctie.
Voor Trouw (26 augustus 2024) schreef ik een uitgebreide recensie over een nieuwe biografie van Hannah Arendt en een boek dat haar werk en leven in verband brengt met de actualiteit. En ik herlas Eichmann in Jeruzalem. Hier vind je een pdf.
In Radeloze helden introduceert Maaike Meijer (1949) zichzelf als ‘vrouw, lesbo, wetenschapper, maar ook als broer, vriend en een beetje mede-man’. Van jongs af aan wilde ze op haar vader lijken die hoofd was van een basisschool. Dat is in vele opzichten gelukt: ’Ik ben onderwijzer en schoolleider geworden, aan de universiteit dan, en mijn toespraken zijn net zo mooi geworden als die van hem.’
Lees mijn recensie van Radeloze helden in Trouw (17 juni 2023) of in pdf 1 en pdf 2.
Voor dagblad Trouw schreef ik met veel plezier in de eerste helft van 2023 zes essays plus, vooruit, nog één extra, rondom het werk van Montaigne.
1. Beweeg mee, van inzicht naar uitzicht, Trouw, 23 februari 2023, pdf
2. Maken is leven, ook als er niemand kijkt, Trouw, 28 maart 2023, pdf,
3. Internet werpt ons terug in de middeleeuwen, Trouw, 25 april 2023, pdf
4. Waarom onzinnige rituelen er toch toe doen, Trouw, 25 mei 2023, pdf
5. Montaigne wilde leren sterven. Waarom zou je? Trouw, 20 juni 2023, pdf
6. Waarom je een ‘achterkamer’ voor jezelf nodig hebt, Trouw, 18 juli 2023, pdf
7. Over reizen, Trouw, 15 augustus 2023, pdf
Deze nieuwe geschiedenis van zwangerschap bevat zoveel gruwelijke verhalen dat ik af en toe heb gekreund van ongeloof en ontzetting.
Lees mijn recensie van Ei, foetus, baby van emeritus hoogleraar Trudy Dehue in Trouw (22 april 2023) of in pdf 1 en pdf 2.
in haar onlangs vertaalde essaybundel De tedere verteller pleit Tokarczuk voor nieuwe begrippen en verhaalvormen, overigens zonder de oude te vergeten. Met de huidige alleen kunnen we de toekomst niet aan. Ze voorspelt: ‘Het zal ons immers ontbreken aan woorden, termen, uitdrukkingen, frasen en, wie weet, hele stijlen en genres om te beschrijven wat er op ons af zal komen.’
In Trouw (23 maart 2023) een recensie van De tedere verteller van Olga Tokarczuk. Hier een pdf.
Op deze plek staan mijn filosofierecensies voor dagblad Trouw.
Huisje, boompje, eitje van Michiel de Proost (Trouw, 4 oktober 2023), pdf.
Moraal van Hanno Sauer (Trouw, 30 augustus 2023), pdf.
Een kleine filosofie van de humor van Yves Bossaert (Trouw, 26 juli 2023), pdf.
Tussen verleden en toekomst van Hannah Arendt (Trouw, 21 juni 2023), pdf.
Ik ben zee en hemel. Filosofie van de zwangerschap van Jonna Bornemark (recensie, 10 mei 2023), pdf.
Op verzoek van auteurs Vera de Lange en Linda Sprado schreef ik een hoofdstuk in het boek Schaduwfamilie (Scriptum, 2022) dat onlangs in museum IJsselstein werd gepresenteerd. Tot en met 3 juli 2022 kun je daar ook de tentoonstelling Verwantschap. Bij wie hoor jij? bezichtigen.
Het Nederlands Dagblad vroeg me een opinieartikel over donorkinderen te schrijven. Dat deed ik!
De verhalen van George Saunders zijn koud en warm tegelijk. Ze tonen mededogen en kritiek op de huidige Amerikaanse samenleving en slagen daarin nog beter dan in zijn vorige verhalenbundel Tenth of September.
Lees mijn recensie van Bevrijdingsdag van George Saunders in Trouw (7 januari 2023) of in pdf.
“Ik wil er niet zielig over doen, maar ik heb wel overwogen om voor de trein te springen’’, zegt Ruut Weissman in een documentaire met de veelzeggende titel Ruut Weissman: de hoofdpersoon. Een aantal studenten van de Amsterdamse Theaterschool hadden de regisseur beschuldigd van seksueel overschrijdend gedrag.
Deze uitspraak wekte aanvankelijk medeleven bij me op. Het moet afschuwelijk zijn als iemand je beschuldigt van seksuele intimidatie terwijl je nergens van weet!
In Down Girl bestempelt de in Amerika gevestigde filosofe Kate Manne zo’n reactie als himpathy. Onderzoek wijst uit dat zowel mannen als vrouwen sneller sympathie hebben voor mannen. We vinden mannelijke docenten vaak beter, mannelijke politici sympathieker, en zelfs mannelijke criminelen zieliger dan vrouwelijke.
Himpathy zit diep. De himpathy die Weissman oproept zit zelfs zo diep dat je de aantijgingen van de theaterstudenten er bijna bij vergeet.
Recensie in Trouw van Down Girl en Man en macht van Kate Manne (13 december 2020).
Met drie zelfstandige naamwoorden, twee voorzetsels en een drie lidwoorden bekt de titel niet echt lekker: Een duik in een vijver in de regen, de toch echt wel correcte vertaling van A Swim in a Pond in the Rain, een heerlijk schrijfboek waarin George Saunders overstroomt van enthousiasme voor de negentiende-eeuwse Russische literatuur.
